Непалда әлеуметтік желілерді бұғаттауға қарсы наразылықтар өтті
Катманду, сондай-ақ Покхара, Биратнагар, Бхаратпур сияқты қалаларда жастар жаппай наразылыққа шықты. Бұл қозғалысты «Z ұрпағының көтерілісі» деп атап отыр.
Үкіметтің ресми деректеріне сәйкес, полициямен қақтығыстар салдарынан кемінде 14 адам қаза тапты, 50-ден астамы жарақат алған. Наразылар парламент ғимаратына басып кіруге тырысқан, баррикадаларды бұзып, жедел жәрдем көлігін өртеп жіберген. Полиция оларға қарсы көз жасаурататын газ, резеңке оқтар мен су атқыштарды қолданды. Қоғамдық тәртіпті қамтамасыз ету үшін әскер де тартылды. Катмандуда сағат 22:00-ге дейін коменданттық сағат енгізілді. Бұл шара үкімет ғимараттары орналасқан Синга-Дурбар ауданын қамтиды.
Үкімет әлеуметтік желілерді (Facebook және басқа платформалар) бұғаттауды «жалған ақпарат пен өшпенділік таратуды шектеу» деп түсіндірді. Себебі платформалар ел заңына сәйкес ресми тіркелмеген.
Наразылық білдірушілер «Әлеуметтік желіні емес, коррупцияны тоқтатыңдар», «Желілерді ашыңдар», «Жастар коррупцияға қарсы» деген ұрандар айтты.
Бұл оқиғалар жастар мен билік арасындағы алшақтықтың күшейгенін көрсетеді. Жастар тек әлеуметтік желілерге тыйымға емес, елдегі коррупция мен билік саясатына қарсы екенін ашық білдіруде.
Әлеуметтік желілердің жабылуы туризм саласына ауыр соққы болды. Кәсіпкерлер VPN арқылы жұмыс істеуге мәжбүр, клиенттермен байланыс үзіліп, туристік маусымға кері әсер етуде.
Қайғылы қаза мен күш қолданудың артуы жағдайдың әрі қарай ушығуына және халықаралық қауымдастықтың алаңдаушылығына әкелуі мүмкін.
Непал премьер-министрі Пушпа Камал Дахал (қоғамда Прачанда атымен белгілі) халыққа үндеу жасап, елдегі тәртіпсіздіктерді ұлттық қауіпсіздікке қатер деп атады. Ол жастардың наразылығын мойындағанымен, әлеуметтік желілерді бұғаттау шешімі «қоғамдағы тұрақтылықты сақтау үшін қажетті қадам» екенін айтты.
Үкімет өкілдерінің айтуынша, Facebook, TikTok және басқа да платформалар ел заңына сәйкес тіркелмеген, әрі олар арқылы жалған ақпарат, қауесет және қоғамды арандататын контент таралған. Сол себепті бұғаттау шарасы уақытша деп түсіндірілді.
Ішкі істер министрлігі наразылық кезінде болған қақтығыстарды «заңсыз әрекет» деп бағалап, полицияның және әскердің күш қолдануын «қоғамдық тәртіпті қорғауға бағытталған шара» деп қорғады.
Үкімет «қаза тапқандардың өліміне байланысты тәуелсіз тергеу жүргізілетінін» және отбасыларына өтемақы берілетінін мәлімдеді. Сондай-ақ билік жастар өкілдерімен диалог орнатуға дайын екенін айтып, бірақ «қоғамға қауіп төндіретін зорлық-зомбылық пен заңсыз әрекеттерге жол берілмейді» деп қатаң ескертті.
Премьер-министр халықаралық қауымдастықты елдің ішкі ісіне араласпауға шақырып, «Непал өзінің егемендігі мен құқықтық тәртібін сақтауға қабілетті» деп мәлімдеді.
