Израиль мен Хамас атысты тоқтатуды талқылауда
Катар тағы да Газада атысты тоқтату туралы келіссөздер жүргізуге тырысуда. Жанама келіссөздер барысында Израиль өкілдері Хамаспен Газада атысты тоқтату және кепілге алынғандарды босату туралы соңғы ұсыныстарды талқылайды. Израильдің Иранмен 12 күндік соғысына байланысты келіссөздер жақында тоқтап қалған болатын.
Израильде 22 айға созылған соғысты тоқтату үшін қысымға ұшыраған Израиль премьер-министрі Биньямин Нетаньяху дүйсенбі күні Дональд Трамппен кездеседі.
Бірнеше күн бұрын Америка президенті Израиль тарапының Газа секторында екі айлық атысты тоқтатуға қажетті шарттармен келіскенін айтты. Хамас бұған дейін Израиль «қабылданбайтын» деп атаған өз тілектерімен жауап берді, бірақ сарапшылардың пікірінше, радикалды топтың ұсыныстары Дональд Трампқа бағытталған болуы мүмкін.
Нетаньяху кеңсесі мәлімдемеде: «Хамастың Катар ұсынысына енгізгісі келетін өзгерістер кеше түнде бізге жеткізілді және Израиль үшін қабылданбайды» деді. «Премьер-министр Беньямин Нетаньяху жағдайды бағалау негізінде жанама келіссөздерге шақыруды қабылдауды және Израиль қабылдаған Катардың ұсынысы негізінде кепілге алынғандарымызды қайтару бойынша байланыстарды жалғастыруды бұйырды». Премьер-министрдің кеңсесі делегацияның «Израиль қабылдаған Катар ұсынысы негізінде кепілге алынғандарымызды қайтару жөніндегі күш-жігерді жалғастыру үшін» Катарға баратынын айтты. Трамп Израильдің 60 күндік бітімгершілікті аяқтау үшін «қажетті шарттармен» келіскенін айтқаннан бірнеше күн өткен соң, Хамас жұма күні АҚШ-тың Газа секторындағы атысты тоқтату туралы ұсынысына «оң» жауап бергенін және келіссөздерді «дереу және байыпты» бастауға дайын екенін айтты.
Хамастың бас келіссөзшісі Халил әл-Хая бастаған делегациясы Катар астанасына келді.
Мысыр Сыртқы істер министрлігі сенбі күні аға дипломат Бадр Абделлатти Вашингтонның бас бітімгері Стив Виткоффпен телефон арқылы сөйлесіп, «келісімге қол жеткізу үшін екі мүдделі тарап арасында жақын кездесулер өткізуге дайындықты» талқылағанын хабарлады. ХАМАС Мысыр мен Катар делдалдары жеткізген АҚШ қолдаған ұсынысқа әлі жауабын жариялаған жоқ.
Келіссөздерден хабардар Палестинаның жоғары лауазымды шенеунігі жұма күні ВВС-ге берген сұхбатында ХАМАС көмекті тек БҰҰ мен оның серіктестері арқылы таратуды және қазіргі уақытта Газаға көмек таратып жатқан АҚШ қолдайтын Израиль ұйымы Газа гуманитарлық қорының операцияларын дереу тоқтатуды талап етіп отырғанын айтты.
АҚШ-тың ұсынысы Израильдің Газа секторының кейбір бөліктерінен кезең-кезеңімен шығарылуын қамтиды. Бірақ Хамас әскерлерінің наурыз айында Израиль анклавтағы әскери операцияларын қайта бастаған кезде соңғы атысты тоқтату келісімі бұзылғанға дейін болған позицияларына оралғанын қалайды.
Нетаньяху барлық кепілге алынғандар босатылмайынша және Хамастың әскери және әкімшілік мүмкіндіктері жойылмайынша, соғысты тоқтату мүмкіндігін жоққа шығарды.
Хамастың ұсыныстарын оның министрлер кабинетінің мүшелері де қабылдамады.
Ұлттық қауіпсіздік министрі Итамар Бен-Гвир сенбі күні кепілге алынғандардың қайтарылуын қамтамасыз етудің жалғыз жолы — «Газа секторын толығымен жаулап алу, «гуманитарлық» деп аталатын көмекті толығымен тоқтату және Палестина халқының эмиграциясын ынталандыру» деп мәлімдеді.
Жаңа атысты тоқтату туралы келіссөздер жүргізу әрекеттері бірнеше рет сәтсіз аяқталды. Басты тосқауыл – Хамастың тұрақты атысты тоқтату туралы талабы және Израиль оған келіспей отыр.
Газаның өзінде Хамастың Денсаулық сақтау министрлігі жексенбі күні Израильдің соңғы 24 сағаттағы шабуылдарынан 80 адамның қаза тапқанын хабарлады.
Маңайдағы Хан Юнис қаласындағы аурухана сенбі күні әл-Маваси аймағындағы шатырлы лагерьді бомбалаудан жеті адамның қаза тапқанын хабарлады. Осы уақытта Газа гуманитарлық қорының екі америкалық қызметкері Хан Юнис аймағындағы өз нысандарына зымыранмен атқылаудан жарақат алды. Израиль мен АҚШ үкіметтері әзірге түсініктеме бермеген ХАМАС-ты айыптады.
Газаның Азаматтық қорғаныс агенттігінің хабарлауынша, жексенбі күні Израиль күштері 14 адамның өмірін қиды.
Израильдің кең ауқымды әскери реакциясын тудырған Хамас шабуылынан бері делдалдар кепілге алуды екі уақытша тоқтатуға қол жеткізді, соның нәтижесінде Израиль түрмелерінде ұсталған палестиналық тұтқындардың орнына бірнеше кепілге алынғандар босатылды.
2023 жылдың қазан айындағы шабуылда палестиналықтар кепілге алған 251 адамның 49-ы Газада қалды, оның ішінде израильдік әскерилердің айтуынша, 27-сі қаза тапқан.
