Ауқымды жобалар жүзеге асырылуда

Түркістан облысы еліміздің оңтүстігіндегі киелі өңір. Мұнда зиярат етіп келушілердің қатары жыл сайын артып отыр. Ал Түркістанды көруге келетін туристердің санында есеп жоқ. Киелі де тылсым табиғатымен турстерді тартатын Түркістан облысында тәу ететін орындар баршылық.

Қазақстанның оңтүстігіндегі Түркістан облысы шын мәнінде зияратшылар мен туристерді тартатын ерекше, киелі өңір. Бұл өңір қасиетті де тылсым табиғаты бар тарихи-мәдени көрікті жерлерге бай. Түркістан облысының басты көрікті жерлерінің бірі – тарихи ескерткіштерімен әйгілі Түркістан қаласы. Мұнда Қожа Ахмет Яссауи кесенесі орналасқан, ол Орталық Азиядағы ең үлкен және ең құрметті киелі орындарының бірі болып табылады. Бұл орын осы ұлы рухани ұстаздың рухына тағзым етуді қалайтын әлемнің түкпір-түкпірінен туристерді тартады.

Сондай-ақ Түркістанда Шераби мешіті, Қожа Ахмет Яссауидің ата-анасының кесенесі сияқты басқа да тарихи сәулет ескерткіштерін, сондай-ақ көне қалалар мен бекіністердің қалдықтарын көруге болады. Бұл орындардың барлығы жұмбақ пен тылсым атмосфераға оранып, тарих пен руханиятқа қызығушылық танытатын туристерді тартады. Түркістан өлкесі тарихи көрікті жерлермен қатар әсем табиғат көріністерін де ұсынады. Мұнда сіз ашық ауада және табиғатты ұнататын тау жоталарын, көркем аңғарлар мен көлдерді таба аласыз. Түркістан облысына келетін зияратшылар мен туристер санының артуы бұл өлкенің маңыздылығын және оның тарихқа, мәдениет пен руханиятқа қызығатын адамдар үшін тартымдылығын көрсетеді. Мұндай сапар бірегей жерлерді ашуға ғана емес, сонымен бірге рухани даму мен ғибадат атмосферасына енуге мүмкіндік береді, бұл сапарды шынымен ерекше және ұмытылмас етеді.

Түрлі дәуір мәдениетінен аман қалған өңірде қазір қызу жұмыс жүргізілуде. Тарих пен салт-дәстүрді дәріптеуде кесенелердің маңызы зор екені баршаға аян. Осындай кесенелердің бірі – Рәбия Сұлтан Бегім кесенесі, ол туралы алғашқы ескертпе 16 ғасырда басталады. Рабия Сұлтан Бегім – Әбілқайырдың әйелі Тимурид Ұлықбектің қызы. Әбілқайыр хан әмір Темір Саидтің немересі Самарқанды жаулап алу кезінде оған көмектесті. Осы жорық кезінде көрсеткен әскери көмегі үшін 1451 жылы Ұлықбектің қызы Рабия сұлтан Бегімге үйленеді. Қалпына келтіру жұмыстарынан кейін жаңартылған кесене Қожа Ахмет Яссауи кесенесінен оңтүстік-шығысқа қарай 60 метр жерде орналасқан. Кешен 5 бөлмеден тұрады, оның ішінде кесененің орталық бөлігінде орналасқан 8 қырлы зал, 2 шаршы және 2 төртбұрышты бөлме. Цитадельдің қазіргі жағдайына тоқталайық. Мұнда болған оқиғаларды түсіну үшін мамандар жаңа технологиялық мүмкіндіктерді де пайдаланды. Мысалы, VR көзілдірігі арқылы туристер бір кездері бұл бекіністе болған тарихи оқиғалармен және оның бұрынғы күйімен таныса алады. Сезім сол дәуірде өмір сүріп жатқандай. Биіктігі 25 метрлік бекініс Ұлы Жібек жолындағы Сайрам қаласының қорғанысын нығайту үшін салынған деген болжам бар. Ресми тізімге сәйкес, Түркістан облысы мен Шымкент қаласында 1300-ге жуық тарихи, сәулеттік, діни және табиғи маңызы бар нысан бар. Солардың ішінде ең киелі орындардың бірі – Ибраһим ата кесенесі. Түркістан облысы Сайрам ауданының солтүстік-батыс шетіндегі биік төбеде орналасқан. Ибраһим ата – Қожа Ахмет Яссауидің әкесі. Бұл жер халық арасында рухани күш беретін, арман-тілектерді орындайтын киелі деп саналады. Қожа Ахметтің әкесі Йассауи Ибраһим өз заманының білімді адамдарының бірі, иманды, ал анасы Қарашаш (кейбір деректерде Айша деп те аталады) сыйлы, дана әйел болған. Түркістанға барар жолда Шымкент-Ташкент тас жолының бойынан «Бабалар рухына тағзым» кешені мен «Мәңгілік ел» саябағын көруге болады. Тарихи кешенге бару арқылы «Ақтабан шұбырынды, алқакөл сұлама» дәуірінен басталып, бүгінгі бейбіт күнге дейін жалғасқан тарихтың куәсі боламыз. Әр өңірден келген жомарт азаматтар сыйға тартқан ғимараттар да бар. Әрі қарай жылжып, Отырар елді мекеніне тоқтамау мүмкін емес. Қалпына келтіру жұмыстары әлі аяқталмаған Отырар оазисі Тарбанд, Тұрарбанд, Тұрар, Фараб ірі қоныс кешендерінен тұрады. Тарихшылар оның гүлденген кезі біздің дәуіріміздің 13 ғасырына дейін болғанын айтады. Бұл қалада көптеген ғалымдар, өнер және қолөнер шеберлері, көріпкелдер мен зергерлер болған. Отырардан екі шақырым жүрген соң Арыстан баб кесенесіне келесіз. Арыстан баба – Қожа Ахмет Яссауидің ұстазы әрі рухани ұстазы. Демек, Яссауиге арнайы келген адамның сапарын Арыстан баб кесенесіне зиярат етуден бастап, содан кейін ғана Қожа Ахмет Яссауи кесенесіне келуі кездейсоқ емес. Мұнда әдемі ою-өрнектермен безендірілген көп қабатты үйлер, назар аударатын заттар көп. Облыс орталығы болғаннан бері қала өзгерген.

Қожа Ахмет Ясауи кесенесі туралы айтқанда, 1385-1405 жылдары салынған сәулет өнері туындысының сақталуы бар адамды бейжай қалдырмайтынын айта кеткен жөн. Өңір тарихында талай алапат кезеңдерді басынан өткерген нысан ақыры қалпына келтірілді. ЮНЕСКО-ның Бүкіләлемдік мұралар тізіміне енген кесене Түркістан қаласының ғана емес, бүкіл түркі әлемінің рухани символы болып табылады. Сондай-ақ, киелі мекенді түлету мақсатында еліміздің әр өңірі бір-бір нысанды тарту етті. Мәселен, олардың арасында Атырау облысының сыйлығы ерекше көзге түседі. «Ұлы дала елі» Түркістан рухани орталығы Қазақ хандығының құрылуынан бастап бүгінгі күнге дейінгі түрлі тақырыптарды ашатын 9 тарихи және заманауи залды ұсынады. Бұдан өзге де Керуен сарай туристерді тартатын ерекше орын деуге болады. Рухани қалаға туристерді көптеп тарту үшін бүгінде ауқымды жобалар жүзеге асырылуда. Түркістан облысының өзге аудандарында да туристерді тартатын орындар баршылық. Сол үшін де бүгінде туристік бағыт айқындалған. Онда туристер барлық ақпараттармен таныса алады.